-
Her seyden once estetik. Monero teriminin turkce karsiliklari agzinizdan ciktiktan sonra sizi utandirmamali, "su anda amma da garip bir laf ettik," dedirtmemeli.
-
Birinci kural belirli bir esneklige sahip. Gercekten Turkce'de yer etmesinde direttiginiz kelimeler, kullanildikca ilk defa duyulduklarindaki garipliklerini yitirebilirler. "Tohum kelime" ornegi bunlardan birisi.
━━━━━━━━━━━━━━━
MONERO SOZLUK
━━━━━━━━━━━━━━━
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
| en | tr | kisa aciklama (varsa) |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
| coin | koin | "akce", veya "demir para" demek estetik durmuyor. "Coin" olarak birakmak da |
| | | Turkce okuma kurallarina aykiri. |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|cryptoanarchy |kriptoanarsi |"kripto" burada "sakli", "gizli", "gomulu" anlam kokeninde. Fakat "kripto" bu |
| | |baglamda coktan yaygin kullanimda. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|cryptocurrency|kriptopara |"kripto" burada "sakli", "gizli", "gomulu" anlam kokeninde. Fakat "kripto" bu |
| | |baglamda coktan yaygin kullanimda. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|cypherpunk |sifrepunk |"Cypher" kelimesi arapca "sifr", "sifre" kelimesinden turemistir. Oze donus. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|cyberpunk |siberpunk |Yuksek teknoloji, dusuk yasam kalitesi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|libertarian |liberteryen |Bireyselci Amerikan politik dusunce sistemi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|libertarianism|liberteryencilik |Bireyselci Amerikan politik dusunce sistemi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|mine (verb) |uretim |Baglama gore "uretim" kelimesi, "madencilik" demektense, agza daha iyi oturmakta. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|mining |uretim, |Baglama gore "uretim" kelimesi, "madencilik" demektense, agza daha iyi oturmakta. |
| |madencilik | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|peer to peer |bireyden bireye |Bir bilgisayardan diger bilgisayara dogrudan gerceklesen haberlesme. Veya, |
| | |fiziksel dunyada iki bireyin, araci kuruma guvenmek zorunda kalmadan |
| | |gerceklestirdikleri haberlesme. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|proof of work |harcanan is |Sadece "is kaniti" yetersiz. Yapilan isin geri donulemez sekilde harcandigini da |
| |kaniti |belirtmek iyi olur. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|network |ag |Bilgisayarlarin birbirleriyle haberleserek olusturduklari haberlesme aglari. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|node |dugum |Bilgisayarlarin olusturduklari haberlesme aginda bulunan tekil bilgisayarlara |
| | |verilen isim. Tipki bir balik aginda bulunan halatlarin dolanip bir araya |
| | |geldigi, yapiya iskelet kattigi kisim gibi. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|decentralize |merkeziyetsizlestirmek,|Herhangi bir haberlesme aginin, farkli cografik konumlarda bulunan farkli kisiler |
|(verb) |dagitmak |tarafindan calistirilan bilgisayarlarla olusturulmasi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|tip |bahsis | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|private |gizli, ozel | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|privacy |gizlilik, mahremiyet |Baglama gore "gizlilik koruyan" olarak da ifade edilebilir. Ornegin, "privacy |
| | |coin", "gizlilik koruyan koin." |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|donation |bagis | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|app |uygulama |Kitlelerin "bilgisayar programi" deyis sekli. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|wallet |cuzdan | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|paper wallet |kagit cuzdan |Tohum kelimelerinin fiziksel bir kagit uzerinde yazili oldugu cuzdan bicimi. Bu |
| | |cesit bir cuzdana ait adreslere odeme kabul edilebilir. Bu cesit bir cuzdandan |
| | |disari para gonderebilmek icin, cuzdan uzerindeki tohum kelimelerin oncelikle bir |
| | |cuzdan uygualamasi cierisne aktarilmasi gerekir. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|block |blok | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|block time |blok zamani |Blokzincirde birbiri ardinda gelen bloklar arasindaki zaman dilimi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|block height |blok yuksekligi |BLokzincire en son eklenmis blok adedi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|send |yolla, gonder | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|receive |al |Receive, "Al". Buy, "Satin Al". Bu sekilde ikisi arasindaki fark belirtilir. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|private key |gizli anahtar |Baskalarina asla verme. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|public key |acik anahtar |Baskalari ile paylasabilirsin. Fakat paylastigin zaman, baskalarina hangi bilgiyi|
| | |acik ettigini, once bil. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|blockchain |blokzincir | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|stealth |hayalet adres |Gercek adresin acik olarak gorulemedigi adares cesidi. Monero'daki varsayilan |
|address | |ayarlarda butun cuzdanlarin kullandigi, olagan adres cesidi. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|ring signature|cember imza |Birden fazla anahtarin bir araya gelip, gercek imzayi atan anahtarin acikca |
| | |secilemedigi kriptografik imza yontemi. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|confidential |gizli islem |El degistiren miktarlarin sifrelenerek saklandigi parasal islem. |
|transaction | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|ring |cember gizli islem |Cember imza ve gizli islem yontemlerinin bir arada kullanildigi parasal islem. |
|confidential | | |
|transaction | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|merchant |satici, tuccar | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|consensus |gorus birligi |Bir konu, kural, yargi veya hareket sekli hakkinda ayni fikirde olmak. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|Byzantine |bizansli komutanlar |Birbirleriyle es gudumlu olarak hareket etmek isteyen ayrik aktorlerin, hareket |
|generals' |sorunu |etme egilimlerini bildirirken yalan soyleme veya caymalari sorunu. |
|problem | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|Byzantine |bizansli hata |Birbirleriyle es gudumlu olarak hareket etmek isteyen ayrik aktorlerin, |
|fault |dayanakliligi |hareketlerinde cayma veya hata olsa bile sistemin bu durumda kendini |
|tolerance | |toparlayabilmesi. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|account |hesap |Cuzdanin icerisinde bulunan, ayrik bakiye ve adresler kumesi. |
|(monero | | |
|wallet) | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|address |adres |Cuzdanina odeme kabul ederk bakiye eklemeni saglayan adres. |
|(monero | | |
|wallet) | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|subaddress |alt adres, altadres |Ayni cuzdan hesabina bakiye eklemeni saglayan, oncekilerden farkli gozuken, |
|(monero | |alternatif adres. |
|wallet) | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|funds |para, fon |Gunumuzdeki tanri. |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|emission |uretim |"Emisyon," veya "salinim" cok daha zayif ifade bicimleri. Burada uretimi dile |
| | |getirmek, kelimenin baglamini da sabitler. Bu kelimenin Monero koinlerinin |
| | |yaratilmasi ile iliskili oldugunu bildirir. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|emission curve|uretim egrisi |"Salinim egrisi," yerine daha bir guc ile (veya en azindan daha az utanc" ile) |
| | |agizdan cikan bir soz obegi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|plausible |gercekci yadsima |Suclandigin herhangi bir harekete karsi inandiriciligi olan yadsima, yalanlama |
|deniability | |eylemi. Ornek: o islemdeki monero'yu ben gondermedim, Monero protokolu benim |
| | |enotumu sahtelerden birisi olarak rastgele secmis. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|randomness |rastgelelik |Onceden tahmin edilememe. |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|fungible |esnitelikli |"Misli," "misilli", vb, sacma duruyor. Burada birimlerinin birbirleriyle es |
| | |ozellikte oldugu vurgulanir. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|scarce |sinirli |Kisitli, ve sinirli miktarda oldugu anlaminda. Miktar olarak sinirsiz degil. |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|mnemonic |animsatici |Akilda tutmasi zor olan bir bilginin, okumasi ve ezberlemesi kolay olan sekli. |
| | |Tohum kelimelerin animsatici kelimeler olarak da isimlendirilir. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|timestamp |tarih damgasi |Belirli bir veriye ilistirilen zaman ve takvim tarihi bilgileri. |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|full wallet |tam cuzdan |Kendisi cevrimdisi iken blokzincire eklenmis bloklari KENDI calistirdigi dugumden |
| | |cekerek, bloklar icerisindeki islemleri tarayan cuzdan yazilimi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|light wallet |hafif cuzdan |Kendisi cevrimdisi iken blokzincire eklenmis bloklari baskasinin dugumunden |
| | |cekerek, bloklar icerisindeki islemleri tarayan cuzdan yazilimi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|balance |bakiye |Cuzdaninda harcamaya hazir, veya birikmis olarak beklemekte olan para miktari. |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|custodian |emanetci |Senin kriptoparani var eden gizli anahtarlari senin yerine saklayan kurum veya |
| | |hizmet. Emanetciler senin gizli anahtarlarina sahip olduklari icin, "senin" |
| | |paranla istediklerini de yapabilirler. "Senin anahtarin degilse, senin paran da |
| | |degildir." |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|custodial |emanetciye birakilan |Kullanicinin emanetcilerini kendisi disinda kisi veya kuruma teslim ettigi Monero |
|wallet |cuzdan |cuzdani. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|self-custodial|oz emanetci cuzdan, |Kullanicinin anahtarlarindan kendisinin sorumlu oldugu Monero cuzdani. "Oz |
|wallet |ozemanetci cuzdan |emanetci" obegi, anahtarlarin emanet edilen kisinin, cuzdan sahibinin kendisi |
| | |oldugunu anlatir. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|synchronize |esitlemek |Genelde Monero cuzdaninin/dugumunun agdaki islemleri/bloklari tarayip, agin genel |
|(verb) | |durumu ile esit duruma gecmesi icin kullanilir. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|view key |gosteren anahtar |Belirli bir adrese gelen odemeleri gormeni saglayan anahtar. |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|decoy |sahteler |Monero koinlerinin, bir islem sirasinda, monero blokzincirinde yazili rastgele |
| | |koinler arasinda saklanmasi icin secilen diger koinler. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|decoy |sahtelerin secimi |Senin koininin arasinda saklanacagi diger koinlerin secildigi olasiliksal islem. |
|selection | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|decoy |sahtelerin secim |Senin koininin arasinda saklanacagi diger koinlerin secildigi olasiliksal islem, |
|selection |algoritmasi |ve bunun matematiksel formulu. |
|algorithm | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|pedersen |pedersen ustlenme |Bir gizli sayiyi aciga cikarmadan onun varligini ikinci bir kisiye |
|commitment |semasi |kanitlayabilmeyi saglayan kriptografik yontem. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|range proof |aralik kaniti |Belirli bir gizli sayinin, iki farkli uc arasinda kalan bir arailkta oldugunu |
| | |kanitlayan kriptografik teknik. Monero'da islemler icerisinde sahip olunandan |
| | |fazla koin gonderilememesini saglar. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|network effect|ag etkisi |Belirli bir haberlesme (ve para) agini kullanan bireylerin sayisinin arttikca, o |
| | |haberlesme (para) aginin kullanilabilirliginin artmasi. Daha etkili hale gelmesi.|
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|dynamic blocks|esnek bloklar |Monero aginda bloklara girmyei bekleyen islem havuzundaki islemlerin sayisina |
| | |gore, bloklarin genisliginin artip azalabildigi teknoloji. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|incentive |egilim |Ozgur iradeleri ile birden fazla eylem secenekleri arasinda secim yapip eylemi |
| | |sahada uygulayabilen bireylerin, farkli olasi eylem seceneklerinden birisini secme|
| | |yonelimleri. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|tail emission |ardil uretim |"Kuyruk salinimi," demeyi mi tercih edersin? |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|mempool/txpool|islem havuzu |Monero islemlerinin bloklara girmeden once bekledikleri gecici liste, defter. |
| | | |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|fork |catal, catallanma |Dagitik gorus birligi ile yuruyen bir blokzincir aginda, agin kurllari uzerindeki |
| | |gorus birliginin birbirinden ayrilan iki farkli kola bolunmesi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|time |zaman tercihi |Bireylerin gelecegi veya su ani birincil onemde kabul edip hareketlerini o |
|preference | |dogrultuda yerine getirmeleri. Bugun bolca yemek, ve, bugun biraz yiyip artani |
| | |yarin da yiyebilmek arasindaki fark. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|long time |uzak zaman tercihi |Bireylerin su andaki kazanclarindan odun verip, gelecekteki bir durumda kazancli |
|preference | |ciktiklari egilim bicimi. Ornek: Tarlayi bugun ekip, hasat zamaninda meyvelerini |
| | |toplamak. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|low time |uzak zaman tercihi |Bireylerin su andaki kazanclarindan odun verip, gelecekteki bir durumda kazancli |
|preference | |ciktiklari egilim bicimi. Ornek: Tarlayi bugun ekip, hasat zamaninda meyvelerini |
| | |toplamak. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|short time |yakin zaman tercihi |Bireylerin gelecekteki bir zamana iliskin durumlarini, su andaki kazanclari icin |
|preference | |fedakar ettikleri egilim bicimi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|high time |yakin zaman tercihi |Bireylerin gelecekteki bir zamana iliskin durumlarini, su andaki kazanclari icin |
|preference | |fedakar ettikleri egilim bicimi. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|clearnet |acik ag, acikag |Baglanti paketlerinin takip edilebildigi, ve genelde DNS sisteminie dayanan |
| | |inetnet agi. Bu agda ziyaret ettigin web sitelerini senin internet saglayaicin, |
| | |ve dolayisiyla hukumetin, gorebilir. Baglanti yasaklari getirebilir. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|darknet |gizli ag, gizliag |Tor, I2P gibi teknolojiler sayesinde ziyaret ettigin sitelerin izinin |
| | |surulemedigi, sansure dayanikli internet aglari. |
| | | |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
|enote |enot |"E-Banknote" kelimesinden gelen ingilizce deyim. Tipki e-posta kelimesinin eposta|
| | |olarak kullanilabildigi gibi, e-not kelimesini enot olarak kullabiliriz. Enot: |
| | |elektronik banknot. |
+--------------+-----------------------+----------------------------------------------------------------------------------+
